Krijgt Orwell 36 jaar na dato alsnog gelijk?

Nu we ons aanpassen aan de 1,5 meter samenleving is het goeddeels gedaan met het opdoen van nieuwe contacten of de social talks in de winkel, op het schoolplein of in het ov. Terwijl deze ‘zwakke verbindingen’ juist zo belangrijk zijn. Voor je het weet ontstaat er een 1,5 meter samenleving epidemie waarbij we nieuwe contacten, ervaringen en onze drive tot vernieuwing en verandering verliezen. Ondanks dat we, de één wat meer dan de ander, in staat zijn om ons aan te passen aan veranderende omstandigheden wil ik ervoor waken om in een soort van rush en met oogkleppen op maar te doen en te leven met alleen mijn quarantaine kringetje als uitgangspunt en toekomstperspectief.

Ik zie nog die indrukwekkende commercial van Apple voor me. Een groep zombies kijkt naar een scherm waar van alles op hen ingeprent wordt. Een dame rent het beeld in en gooit met een paar ferme zwieren een grote voorhamer door het beeld. Waarna de boel explodeert en de zombies eindelijk een beetje emotie tonen. Waarna het statement komt: ‘You’ll see why 1984 won’t be like 1984’. Laten we er met elkaar voor zorgen dat 2020 niet 1984 wordt en Orwell dus 36 jaar na dato niet alsnog gelijk krijgt.

Een praatje met de bediening in een restaurant, of met die gast die net een biertje omstootte in de kroeg. Een gesprek met iemand die toevallig naast je zit in het ov. Een social talk in de winkel, of kletspraat met de taxichauffeur. Allemaal doodnormale situaties – die nu vrijwel niet voorkomen. Nu we 12 weken zo veel mogelijk thuis blijven en afstand van elkaar houden, spreken we vooral mensen die we al kennen, praten we over onderwerpen die ons aangaan, volgen we de voor ons bekende media. Bijna ongemerkt is het onbekende uit ons dagelijks leven verdwenen.

Die eigen wereld mag misschien comfortabel zijn, op de langere termijn is deze ontwikkeling desastreus voor de samenleving. Ongecontroleerde situaties, zoals zo’n gesprekje in het restaurant of de kroeg, zijn juist onmisbaar bij het leren van iets nieuws. Op zulke momenten treed je uit je eigen kring en krijg je nieuwe impulsen. Je leert bij toeval andere dingen die uit een andere omgeving dan de jouwe komen.

Als we allemaal in onze eigen ‘bubbel’ blijven zitten, verliezen we oog voor de ander en daarmee ook het gevoel van verbinding met anderen in de samenleving. Terwijl dat onmisbaar is, helemaal in Nederland, waar we samenleven met enorm veel verschillende culturen.

Nu het afschalen van meer coronamaatregelen in zicht komt per 1 juni a.s. en we bijvoorbeeld onze vrienden en kennissen weer meer op kunnen gaan zoeken, blijft de 1,5 meter samenleving epidemie groeien. We zullen vanuit ons comfort gevoel onbekenden namelijk zoveel mogelijk mijden en zien een paar onbekende mensen al snel als een grote groep waar we met een boog omheen moeten gaan.

Dit lijkt me niet een gezond beeld waar ik de toekomst mee in wil gaan. Ga dus vooral wél nieuwe contacten aan, maar doe het bijvoorbeeld eerst wat meer online. Treed dan wel een beetje buiten je eigen comfortzone.

Want de algoritmes achter sociale media schotelen gebruikers datgene voor waar ze blij van worden. Eigenlijk zijn de algoritmes van bijvoorbeeld Facebook of Instagram zelfs funest voor de diversiteit, omdat die er doorgaans voor zorgen dat gebruikers alleen informatie binnen krijgen die hun wereldbeeld bevestigt.

De oplossing? Ga bijvoorbeeld weer gebruik maken van chatruimtes, dat deed ik midden jaren negentig met veel plezier. Elke avond via ICQ (één van de eerste chatomgevingen) kijken wie er in de wereld online was en gewoon een ‘social talk’ starten en nieuwe kennis(sen) opdoen. Of ga via LinkedIn nieuwe contacten opzoeken. Stel, voor je iemand blind uitnodigt, een gerichte oprechte vraag uit interesse, of een hulpvraag. Ik weet zeker dat je dan een positieve reactie ontvangt en een nieuw waardevol contact start.

Echt, het maken van verbindingen, het leggen van contact verruimt je wereld en draagt bij aan het voorkomen dat 36 jaar na dato Orwell alsnog gelijk krijgt. Want we willen toch niet dat 2020 de boeken ingaat als de uitkomst van 1984?